DAĞI TAŞI TARiH Elazığ, Doğu Anadolu'da Tarihi Harput Kalesinin bulunduğu tepenin eteğinde kurulmuş bir şehirdir. Deniz seviyesinden 1067 metre yükseklikte bulunan şehir hafif meyilli bir zemin üzerindedir. Elazığ'ın yerleşim yeri olarak tarihi yeni olmakla beraber bölgenin tarihi oldukça eskidir. Bu nedenle Elazığ tarihini onun menşei sayabileceğimiz Harput'un tarihi ile birlikte ele almak gerekir. Mevcut tarihi kaynaklara göre Harput'un en eski sakinleri M.Ö. 2000 yıllarından itibaren Doğu Anadolu'ya yerleşen Hurrilerdir. Yine tarihi kayıtlara göre Hurrilerden sonra bölgenin Hitit hakimiyeti altına girdiğini görmekteyiz. Çok uzun sürmeyen Hitit hakimiyetinden sonra M.Ö. 9. Asirdan itibaren Dogu Anadolu'da devlet kuran Urartular Harput'ta uzun süre hüküm sürmüştür. Bugün bile, tüm heybetiyle ayakta duran Harput Kalesi Urartu devrinin izlerini taşımaktadır. Kale'de kaya içine oyulmuş merdivenler, tünel ve hücrelerle su yolu bulunduğu tesbit edilmiştir. M.Ö. 9. Asırdan beri bu kalesiyle müstahkem mevkii olarak bilinen Harput, en az 4000 yıllık bir maziye sahip bulunmaktadır. Harput isminin ilk hecesi olan Har, tas (kaya) anlamına, son hecesi olan put (berd) ise kale anlamına gelmektedir. Günümüz Türkçesi ile Tas Kale anlamını taşımaktadir. Harput'un tarihini biraz daha derinliğine incelediğimizde, M.S. 1. asırdan 3. asra kadar, zaman zaman Romalıların siyasi ve askeri nüfuzunda kaldığını görmekteyiz. Ancak Romalıları Anadolu'dan çikarmak için uzun ve çetin mücadeleler yapan Pontus Krali Mithradates devrinde ve ondan sonraki zamanlarda bir takım eller değiştirdiği de bilinmektedir. ELAZIĞ TARİHİ Bununla beraber, Miladi 3. asırda, imparator Dioclatianus zamanından itibaren Harput bölgesi tamamen Roma imparatorluğuna bağlanmıştır. Daha sonra Sasanilerle, Bizanslılar arasında devam eden harplerde daima ihtilaf hududu olarak görülen ve zaman zaman Sasanilerin, zaman zaman Bizanslıların hakimiyetine girerek el değiştiren Harput'ta Bizans hakimiyetinin ilk devresi 7. asrın ortalarına rastlar. Ancak Hz. Ömer zamaninda Suriye ve Irak'i ele geçiren Araplarin 7. asrın ortalarina dogru Harput ve çevresini de zaptettiklerini görüyoruz. Bu şekilde baslayan Arap hakimiyeti, 10. asrın ortalarına kadar devam etmiştir. "Harpote" Romalilar devrinde oldugu gibi, Araplar devrinde de Harput'ta etkin bir ize rastlanmamiştir. Bölge, daha çok Bizans ve Arap siyasi ve askeri gücünün gövde gösterilerine sahne olmuştur. Harput'un Bizanslilarin hakimiyetine ikinci defa geçisi 10. asra rastlar. Bizanslilarin Islam alemine karsi giristikleri büyük seferlerin ilk hedefi daima Harput olmuştur. Nitekim, ilk taarruzda Bizansıilar Harput'u ele geçirmişler ve burada bir vilayet teskilatı kurarak kaleleri tahkim etmişlerdir. Bizans tarihinde Harput, bugünkü söyleyişe çok yakın olarak "Harpote" diye geçmektedir. Aslinda Harput bölgesi de "Mesopotamia" olarak adlandırılmaktadir. Harput'ta Bizans hakimiyeti şsağı yukarı 11. asrin sonuna kadar devam etmiştir.